Ο μύθος & η ψευδοσυνείδηση

Αν μας φωτίζει πάνω σε ορισμένα στοιχεία της πραγματικότητάς μας, ο μύθος του Τεντέν μας τυφλώνει πάνω σε άλλα, κυρίως σε αυτά που συνδέονται με την Ιστορία. Θυμόμαστε ότι, στον Hergι, ο χώρος επιβάλλεται στο χρόνο, ότι είναι ο δομικός παράγοντας της αφήγησης. Ο μύθος εμποδίζει την ανάλυση του χρόνου, ωστόσο μια μελέτη των συστατικών του επιτρέπει να έρθουν στο φως οι διαδοχικές στρώσεις και οι αντιφάσεις του. Βασιζόμενος στις λεπτομέρειες που παραμελήθηκαν πριν από αυτόν, ο Serge Tisseron έφερε στην επιφάνεια θέματα που δομούν ταυτοχρόνως την ευαισθησία του Hergι και τη γενεαλογία του καπετάνιου Χάντοκ8. Πιο πρόσφατα, αναλύοντας δευτερεύοντες χαρακτήρες όπως ο υπηρέτης του Μουλενσάρ, ο Benoξt Mouchart πρότεινε να ονομαστεί «σύνδρομο του Νέστωρα» η λίγo ή πολύ ηθελημένη λήθη των ιστορικών γεγονότων που βάζουν ένα χαρακτήρα σε δύσκολη θέση όταν το παρελθόν του επανέρχεται9. Εκτός από το Νέστωρα, θα έπρεπε να ασχοληθεί κανείς με άλλους χαρακτήρες όπως ο Φρανκ Βολφ, ο μηχανικός της σεληνιακής περιπέτειας, ο Αλφρέδος Αλαμπίκ του Σκήπτρου του Οττοκάρ, ο συγγραφέας Ζλότσκυ των Πούρων του Φαραώ, ο Πιότρ Τζουτ, ο πολυβολητής με το σωσίβιο ή ο τίμιος Varθse10, ο μηχανικός της περιπέτειας του Στρατοσκάφους ο οποίος, υποταγμένος στον εκβιασμό του Werner, δεν διστάζει να σαμποτάρει επανειλημμένα τα αεροσκάφη της S.A.F.C.A. Το θέμα του δίκαιου ο οποίος βρίσκεται μπλεγμένος παρά τη θέλησή του σ’ ένα λάθος εγχείρημα, επανέρχεται υπερβολικές φορές στον Hergι για να μη δείχνει κάποιο ψυχικό τραύμα.

Όπως και ο Φρόιντ, αλλά με άλλα εργαλεία, ο Herge μας κόλλησε σε όλους την προσωπική του νεύρωση. Ακόμη και αν δεν είμαστε αναγκασμένοι να φέρουμε το βάρος της συνεργασίας, είμαστε, με το ένα ή τον άλλο τρόπο, το προϊόν των ρήξεών μας, το αποτέλεσμα απιστιών, το παίγνιο της Ιστορίας. Ο Τεντέν είναι ταυτοχρόνως η Μνήμη μας και ο απατηλός καθρέπτης μας. Ταυτιζόμαστε μαζί του. Αντιπροσωπεύοντας την μονιμότητα, μας καθησυχάζει για την πίστη μας, παρόλες τις αρνήσεις μας. Όπως διασχίζει τα σύνορα, τα πολιτικά καθεστώτα και τις εποχές, φαινομενικά όμοιος με τον εαυτό του, είναι ο κρίκος που μας συνδέει από τη μια με τους ανθρώπους του παρελθόντος και από την άλλη με αυτούς του μέλλοντος. Με λίγα λόγια, γίνεται το όργανο της ψευδοσυνείδησής μας.

Απόσπασμα από το βιβλίο “ΤΕΝΤΕΝ και ο Μύθος του Υπερπαιδιού” – Jean-Marie Apostolides των εκδόσεων μας.

Γ.Τ