Στην αρχή του 21ου αι. η ένατη τέχνη γνωρίζει μια καινούργια χρυσή εποχή.Τα κόμικς μπαίνουν στα μουσεία και η προτίμηση του κοινού ανεβαίνει κατακόρυφα.Μπορούμε όμως να μιλάμε για τέχνη; Ζητείται απάντηση.
“Είναι κατ’ αρχήν ένα ετυμολογικό ερώτημα. Σήμερα που λίγο ενδιαφέρει αν ο διαγωνιζόμενος στο “Ποιός έχει το ταλέντο TV Show” συναγωνιζόμενος την Celine Dion, που οι ράφτες κάνουν μόντελάκια σαν τον μεγάλο σχεδιαστή για την πασαρέλα, που οι σκιτσογράφοι λένε πως κάνουν την τέχνη του σήμερα, που οι χειριστές DTP στις εφημερίδες θέλουν να τους αποκαλείς καλλιτεχνικούς διευθυντές χάνουμε λιγάκι την έννοια της γλώσσας. Ο χασάπης μου είναι φανταστικός καλλιτέχνης -ζωγραφίζει με ένα μπικ με τέσσερα μελάνια συναισθηματικές ιστοριουλες- άσε που είναι και φιλόσοφος αφού παραθέτει φράσεις από Γκαίτε και Σπινόζα, αλλά κατά τα άλλα είναι χασάπης, τα φιλέτα του μετράνε. Αρα, από που η επιθυμία κάποιων να θέλουν οπωσδήποτε να κάνουν τα κόμικς τέχνη και να μετράμε νέους καλλιτέχνες; Και αν αυτό θεωρείται δικαιολογημένο είναι αυτή η αναγνώριση επιθυμητή;
Από τη γέννηση τους φαίνεται πως τα κόμικς υπέφεραν απο την ίδια τους την φύση. Πάντως όχι απόλυτα αφού από την ημέρα της επινόησης τους το 1830, ο Eλβετός Rodolphe Topffer, σηκώνει πολύ ψηλά τον πήχυ μιλώντας για “λογοτεχνία της εκτύπωσης”, ενώ επινόησε σαν τεχνική την αυτογραφία που του επέτρεπε να αναπαράγει τα σχέδια για χρήση μέσα στα εκτυπωμένα βιβλία και ακολούθησε μια καριέρα δοκιμιογράφου.
Αλλά για μεγάλο χρονικό διάστημα ,τουλάχιστον μέχρι το 1960 τα κόμικς υπέφεραν από τον υποβιβασμό τους σε παιδικό-εφηβικό είδος, άσχετα αν ακόμα και εκεί μπορούσε να παράγει αριστουργήματα.Αυτά τα “εικονογραφημένα που διαφθείρουν την νεολαία” και απομακρύνουν τη νεολαία μας από την αγιοσύνη των πραγματικών βιβλίων.Ούτε εντελώς λογετεχνία,ούτε εντελώς εικονογράφηση αυτό το μίγμα εικόνας κειμένου σύμφυτου με τα κόμικς καταλήγει στο να τα βλάψει.Από τη μια δεν τους αναγνωρίζουμε την δυνατότητα της λογοτεχνίας από την άλλη δεν τους αναγνωρίζουμε την ποιότητα των εικαστικών τεχνών. Μια σύντομη ματιά στον προσδιορισμό του Robert (λεξικό) αρκεί για να καταλάβουμε ότι δεν ξεμπερδεύουμε έτσι εύκολα:Ακολουθία σχεδίων που διηγούνται την ίδια ιστορία ή παρουσιάζουν το ίδιο πρόσωπο (στο πλαίσιο εφημερίδας ή έκδοσης) Επεξήγηση: Τα περισσότερα κόμικς είναι παιδικές εφημερίδες (Jean Μarie Le Clezio). Εκτός του ότι η ερμηνεία είναι ακατάλληλη είναι και λανθασμένη.Τα κόμικς είναι απλώς ακολουθία σχεδίων σε συνέχεια που μπορούν να συμπεριλάβουν κείμενο ή όχι και που προορίζονται να τοποθετηθούν σε βιβλίο,ή όχι και λίγο αφορά την ιστορία ή τους ήρωες. Η ταπισερί του Bayeux δεν είναι κόμικς. Η τέχνη της τοιχογραφίας επίσης δεν είναι κόμικς.Θα βρούμε πολλά τέτοια παραδείγματα: τα εικονογραφημένα σκίτσα του Matt Mullican δεν είναι ακολουθία σχεδίων εν σειρά και δεν έχουν ούτε ήρωες ούτε κείμενα. Ομως δημοσιεύονται βιβλιοδετημένα και έχουν όλα τα γνωρίσματα κόμικς. Με την έλευση του ίντερνετ με τη γρήγορη ανάγνωση και το οπτικό ζάπινγκ, κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο πιό πάνω ορισμός τελειώνει με το να καθίσταται παρωχημένος. Πολλοί bloggers εκμεταλεύονται στο έπακρο την σελίδα, χρησιμοποιούν την κάθετη στήλη σαν τρόπο ανάγνωσης, τα έργα τους διανέμονται πάνω στο ψηφιακό ρεύμα και προσθέτουν συχνά και κινούμενα. Και όμως κάνουνε κόμικς.
Vincent Berniere
