Οι Πίκαρος είναι το τελευταίο πλήρες άλμπουμ του πάντα έτοιμου και πρόθυμου “προσκόπου” Τεντέν. Η δημοσίευσή του ξεκίνησε το 1975, επτά ολόκληρα χρόνια μετά από την ολοκλήρωση του προηγουμένου άλμπουμ “Πτήση 714” . Από το ξεκίνημα του Τεντέν το 1929 έως το 1968 (έτος δημοσίευσης του “Πτήση 714”, ο Herg? είχε ολοκληρώσει 21 άλμπουμ σε διάστημα 40 ετών. Επτά χρόνια είναι πολλά για έναν έμπειρο και συνεπή δημιουργό, με στούντιο σε λειτουργία και με εκδότη που περιμένει πως και πως την έκδοση του καινούριου επεισοδίου μιάς μεγάλης επιτυχίας. Φταίει το ταραχώδες περιβάλλον του Μάη του 68 με ότι ακολούθησε στην Γαλλία και εξ αντανακλάσεως στο Βέλγιο και σε όλη την Κεντρική Ευρώπη; Φταίει ένα διεθνές περιβάλλον, ψυχροπολεμικό και συγκρουσιακό με κορύφωση τον πόλεμο στο Βιετνάμ; Φταίει η διεθνής οικονομική αναταραχή με την μεγάλη κρίση του πετρελαίου to 1973; Ολα μαζί φέρνουν και μια αλλαγή, μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού των αξιών, των συνηθειών, των επιλογών του τρόπου ζωής. Και κυρίως για αυτούς που έχουν κάποια σχετική άνεση για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών τους και που αποτελούν μάλλον και τον κύριο όγκο των αναγνωστών του Τεντέν και της συντροφιάς του.
Εξώφυλλο του περιοδικού Tintin No.1513 / 1975 και ευχετήρια κάρτα του Herge (1975) μαζί με προσχέδιο σελίδας του ‘Τεντέν και οι Πίκαρος’
Γεγονός είναι ότι ο Herge δεν βρίσκεται σε μια εξαιρετική περίοδο. Πλησιάζει τα 60, έχοντας ήδη πάνω από 40 χρόνια δημιουργικής εργασίας. Η ευθύνη του 12μελούς στούντιο είναι μεγάλο βάρος. Πιστεύει πώς ότι είχε να διηγηθεί το έχει κάνει ήδη. Ο Bob de Moor, βασικός σχεδιαστής των Πίκαρος (και μοναδικός εκείνη την περίοδο) στο στούντιο εξηγεί σε συνέντευξή του: “Νομίζω, πως στα 60, ήταν πολύ δύσκολο για τον Herge να φανταστεί νέες ιστορίες. Μέχρι το τέλος του πολέμου ήταν ένας νέος άνδρας, είχε πολλές ιδέες….. Δεν ήταν ένας καλλιτέχνης από τον οποίο θα μπορούσε κανείς να απαιτήσει να εργάζεται νυχθημερόν μέχρι τα 70 του. Μερικές φορές έλεγε ‘δεν έχω άλλες ιδέες’ και άλλες ‘εντάξει, ξεκινάμε’. Ομως του έπαιρνε όλο και περισσότερο χρόνο να έχει καλές ιδέες”. Οι Πίκαρος θα είναι και το μοναδικό ολοκληρωμένο έργο του για τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής του.
Η σύλληψη του Fidel Castro τον Ιούλιο του 1953. Δεξιά: Μετοχή της United Fruit
Ισως όλα αυτά είναι και η αιτία να μας εμφανίζεται τώρα ένας τελείως διαφορετικός Τεντέν. Το γνώριμο παντελόνι του γκολφ έχει αντικατασταθεί με τζήν. Οδηγεί μια μικρού κυβισμού μηχανή, φορώντας μάλιστα κράνος με το σύμβολο του κινήματος ειρήνης! Ηρεμος και καθησυχαστικός, θέλοντας να αποσυρθεί γρήγορα, φορώντας τις ωραίες μπλε πιτζάμες, στην θαλπωρή του κρεβατιού. Και πρωί πρωί γιόγκα! Καχύποπτος και καθόλου πρόθυμος να ακολουθήσει τους καλούς του φίλους στην Ταπιοκάπολη. Και όταν τελικά συναντήσει τον παλιό γνώριμο στρατηγό Αλκαζάρ, θα ανατραπεί παντελώς η αντίληψη που έχει γι’ αυτόν. Θα φανεί καθαρά ότι ο επαναστάτης Αλκαζάρ είναι απλά ένας υποτακτικός, μέχρι και λαντζέρης, της κακότροπης αμερικανίδας συζύγου του. Και να ήταν μόνο αυτές οι ανατροπές που συναντάμε στους Πίκαρος. Ο πιστός μπάτλερ Νέστωρ θα κρυφακούει πίσω από την πόρτα και θα γεύεται, πάλι κρυφίως, το ‘Λοχ Λόμοντ’ του καπετάνιου, που θα αποκαλύψει επίσης για πρώτη φορά το μικρό του όνομα – Αρτσιμπαλντ! Η περιπέτειά τους θα τελειώσει κι αυτή διαφορετικά. Νοσταλγία για την ήσυχη ζωή στο Μουλενσάρ. Και η βοήθεια του Τεντέν στην επανάσταση δεν πηγάζει από κάποια ιδανικά, αλλά προσφέρεται τελικά στους αγαπημένους φίλους του.
Γιά πρώτη φορά ο Herge, θα ασχοληθεί με την τρέχοντα πολιτικά γεγονότα, χωρίς εμφανή γελοιογραφική διάθεση. Σίγουρα με τους Πίκαρος (οι άθλιοι, οι αλητάκοι), που αντικατέστησαν τον αρχικό τίτλο οι Μπιγκοτούδος (οι μουστακαλήδες ή μυστακοφόροι) είχε στον νου του τον ηγέτη της επανάστασης στην Κούβα και τους συντρόφους του. Το φιλοαμερικανικό κίνημα των Κόντρας στην Γουατεμάλα δεν υπήρχε ακόμη. Ημέρα της μεγάλης καρναβαλίστικης παρέλασης στο Σαντιάγκο της Κούβας, στις 26 Ιουλίου 1953, ο Φιντέλ Κάστρο και 150 συναγωνιστές του, επιτέθηκαν στο στρατόπεδο Μονκάδα. Αν και χωρίς επιτυχία, η ημερομηνία αυτή θα γίνει και η επωνυμία του επαναστατικού κινήματος. “Κίνημα της 26ης Ιούλη”.
Καρναβάλι της Νίκαιας: Αφίσσα το 1975. Ο βασιλιάς Καρνάβαλος το 1973, το 2006 και το 2012
Στην παρέλαση του καρνάβαλου στην Ταπιοκάπολη υπάρχει και εκεί μια ημερομηνία. Η οδός ονομάζεται 22 Μάη, που απλώς είναι η ημερομηνία γέννησης του Herge: 22.05.1907. Το καρναβάλι βέβαια μοιάζει περισσότερο με αυτό της γαλλικής Νίκαιας και λιγότερο με κάποιο λατινοαμερικανικής χώρας. Ανάμεσα στους μασκαρεμένους θα δούμε τον Γκράουτσο Μαρξ, τον Μίκυ, τον Ντόναλντ, αλλά και τον απογειωμένο την δεκαετία του 70 Αστερίξ. Φυσικά στην ιστορία υπάρχουν κι άλλες κρυφές αναφορές σε πολιτικά γεγονότα και σκάνδαλα. Για παράδειγμα η ‘Ιντερνασιοναλ Μπανάνα Κόμπανυ’ αναφέρεται προφανώς στην πασίγνωστη για τις παρεμβάσεις της “United Fruit Company” (Chiquita) και “Standard Fruit Company (Dole) στην πολιτική ζωή των Μπανανοδημοκρατιών της Λατινικής Αμερικής. Η υποτιμητική αναφορά σε Μπανανίες προέρχεται έτσι κι αλλιώς από έναν υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων της United Fruit.
Πολιτικά μηνύματα θα πείτε. Ε, και; Το άλμπουμ παραμένει μια καλοσχεδιασμένη και καλογραμμένη περιπέτεια. Σε μας επαφίεται η κρίση. Κάθε κριτική δεκτή. Οπως και να το κάνουμε και… μετά την επανάσταση οι φαβέλλες συνήθως παραμένουν ίδιες. Μόνον η αστυνομική περίπολος αλλάζει στολή. Και τα συνθήματα ‘ΖΗΤΩ Ο …’.
Γ.Τ.
