10 Μαϊου 1940. Η Βέρμαχτ εισβάλλει (και πάλι) στο γειτονικό της Βέλγιο. Ο Βελγικός στρατός, με την υποστήριξη των συμμάχων Αγγλων και Γάλλων, προσπαθεί να ανακόψει την γερμανική επέλαση. Οι βελγικές εφημερίδες διακόπτουν την κυκλοφορία τους, Μαζί με όλες και η “Vengtieme Siecle” , εφημερίδα που ανέδειξε τον Herge και καθιέρωσε τις περιπέτειες του νεαρού ρεπόρτερ Τεντέν. Μετά πέντε ημέρες ο γαλλικός στρατός αποχωρεί από το Βέλγιο και ο Herge αναχωρεί για το Παρίσι, καταλήγοντας στη Ωβέρνη, φιλοξενούμενος από φίλους του και παρακολουθώντας τις εξελίξεις στο μέτωπο. Στις 28 του ίδιου μήνα οι περικυκλωμένοι Αγγλοι ξεκινούν την εκκένωση της Δουνκέρκης. Και την ίδια μέρα ο βασιλιάς Λεοπόλδος ΙΙΙ συνθηκολογεί καλώντας όλους τους Βέλγους να επιστρέψουν στην πατρίδα και να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας. Προδότης θα χαρακτηριστεί από τον γαλλικό τύπο, “Βασιλιάς Αρουραίος” από τον αγγλικό.
Ο Herge θα επιστρέψει στις Βρυξέλλες στις 30 Ιουνίου, ακολουθώντας την προτροπή του βασιλιά, σαν καλός Βέλγος αστός. Ούτως ή άλλως οι πολιτική του τοποθέτηση ήταν αρκετά κοντά στην ναζιστική κοσμοθεωρία. Μην ξεχνάμε ότι ο Leon Degrelle, γνωστή αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του φιλομοναρχικού – εθνικοσοσιαλιστικού κινήματος Rex, είναι αυτός που τον έφερε σε επαφή με τον θαυμαστό κόσμο των κόμικς, όταν ήταν συνεργάτης στην “Vengtieme Siecle” λίγο μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Herge θα σχεδιάσει βιβλία, έντυπα και αφίσσες για τους Ρεξιστές, και θα αρνηθεί την ενεργή συμμετοχή του στο φασιστικό αυτό κίνημα. Στην κατοχή του Degrelle θα βρεθούν πάντως πολλά πρωτότυπα σχέδια του Herge. Τόσο ο Degrelle, όσο και ο βασιλιάς, όσο και ο μέντορας του Herge αββάς Wallez θα βρεθούν με την λήξη του πολέμου αντιμέτωποι με την κατηγορία του δοσιλογισμού και της συνεργασίας με τον κατακτητή και θα υποστούν συνέπειες για την στάση τους, πλήν του Degrelle που θα διαφύγει στην Ισπανία του Franco, όπου και θα αποβιώσει την δεκαετία του 1960.
Η πλοκή της ιστορίας, θα αποφύγει, λόγω του πολέμου, κάθε αναφορά σε επίκαιρα γεγονότα και καταστάσεις και σχεδιαστικά θα υποχρεωθεί, στην τελευταία περίοδο δημοσίευσης του στην εφημερίδα να ακολουθήσει έναν διαφορετικό ρυθμό διήγησης, αρχικά με δύο στριπ και τελικά με ένα στριπ ημερησίως. Στην έκδοση του άλμπουμ ο Herge, για να συμπληρώσει τις απαιτούμενες σελίδες, θα προσθέσει και τα τέσσερα θαυμάσια μονοσέλιδα πάνελ. Στον “Κάβουρα με τις χρυσές δαγκάνες” θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση και ο καπετάνιος Χάντοκ, που θα γίνει από δώ και μπρος τό απαραίτητο συμπλήρωμα του διδύμου Τεντέν και Μιλού. Για πολλούς θα ξεπεράσει σύντομα σε δημοτικότητα και αυτόν ακόμη τον Τεντέν. Οι εκρήξεις θυμού του με το μοναδικό και ευρηματικό υβρεολόγιο θα καταστούν παροιμιώδεις, αν και με το πέρασμα του χρόνου λιγότερο παραληρηματικές. Το όνομα του θα το πάρει από τον πρωταγωνιστή του γερμανικού μιούζικαλ του 1931 “Le capitaine Craddock”, ταινία που παρακολούθησε ο Herge στον κινηματογράφο το 1932 με την αρραβωνιαστικά του (και κατοπινή σύζυγο) Germaine. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, αυτή ήταν που του έδωσε την ιδέα, όταν κατά την διάρκεια ενός δείπνου αναφέρθηκε στο ομώνυμο (Haddock) “βρετανικό θλιβερό ψάρι”.
Με την λογοκρισία των γερμανικών κατοχικών αρχών ο Herge δεν είχε ουσιαστικά προβλήματα, αν και του είχε ζητηθεί να γίνει πληροφοριοδότης της Γκεστάπο. Δεν θα μπορέσει όμως αργότερα να ξεφύγει από την αμερικανική λογοκρισία και την δεκαετία του 1960 θα τροποποιήσει ορισμένα καρέ, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει την έκδοση του Τεντέν στις ΗΠΑ. Λέξεις όπως “νέγρος”, βασανιστές μαύροι θα μετατραπούν σε Τούρκους, και ο καπετάνιος δεν θα παρουσιάζεται πουθενά να πίνει παθιασμένα από το μπουκάλι το ουίσκυ του. Μικρές αλλαγές που θα γίνουν σε όλες τις προπολεμικές περιπέτειες και που θα επιτρέψουν την δημοσίευση των πολιτικά “ορθών” πλεόν άλμπουμ. O Herge καλός χριστιανός, αστός και πολιτισμένος δεν θα επαναλάβει τα λάθη του νεανικού παρελθόντος του αποφεύγοντας έτσι την εμπλοκή με πολλές από τις μεταπολεμικές πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις της μεταπολεμικής Δύσης. Θα παραμείνει ένας ευγενής, έξυπνος αλλά και ατρόμητος νέος, πάντοτε στην υπηρεσία του καλού και δίκαιου.
Γ.Τ
